TTST 05

Cách đơn giản nhất để khởi xướng một dự án sáng tạo là chọn một ngày lễ sắp đến. Nó sẽ cho bạn 2 thứ cơ bản.

1. Đề tài

Nội dung và tinh thần của ngày đó sẽ là những gợi ý đầu tiên cho bạn. Bạn thích hay không thích thì thật sự cũng không quá quan trọng. Nếu thích thì nghĩ ý tưởng làm cho nhiều người thích nó hơn. Nếu không ưa mến gì thì thử tìm cách cho nó một ý nghĩa hoàn toàn mới, thậm chí ngạo ngược. Tóm lại nương theo hay khuấy nó lên tùy thuộc góc nhìn thiên tư của bạn.

Ví dụ một số ngày mình đang rất muốn “tấn công” trong tương lai:

Ngày quốc tế nói dối. Mình có một mớ idea cho ngày này mà do nó ngay sau Tết, thời điểm bận rộn làm job và khai giảng khóa học mới nên cứ lỡ hẹn. Và một lý do thật hơn là mình muốn để dành bán cho một thương hiệu nào đó muốn tạo ấn tượng vào ngày 01-04. Ví dụ Thiên Long nay đã có mực xăm.

Ngày thế giới bài trừ quảng cáo (Anti-Ad Day). Vâng, nghề của mình không có ngày tôn vinh nhưng có ngày tế sống. Mình không nhớ chính xác ngày mấy nhưng đến hẹn lại lên, các trang web ngành đều đăng tin các chiến dịch tẩy chay quảng cáo kèm chủ nghĩa tiêu dùng này nọ. Đa phần mấy sản phẩm này được làm bởi cựu nhân viên quảng cáo mới ghê! Thỉnh thoảng cộng đồng thiện lương này còn đánh úp bất ngờ bằng mấy chiến dịch Anti-Black Friday. Nhưng điều làm mình quan ngại nhất bây giờ là khi google “Anti-Black…” thì nó gợi ý là “…Blackpink”, chậc chậc.

Ngày Cao Huyết Áp 17/05 (World Hypertension Day), mình thích gọi là ngày Thế Giới Cùng Lên Huyết Áp cho có cảm giác an ủi. Bạn bệnh gì thì cứ google là ra ngày, đảm bảo có hết, bệnh tương tư còn có ngày mà: National Crush Day 07/05. Trong lúc thu thập thông tin để nhào nặn ý tưởng thì bạn cũng mở mang kiến thức đối chọi bệnh luôn. Sáng tạo organic là đây.

Đề tài sẽ mớm cho bạn những cơ sở đầu tiên để hình thành các chủ đề, thậm chí là quá nhiều chủ đề luôn nếu bạn sẵn tâm tư về nó. Bạn đừng lo là có nhiều cái để làm quá không biết lấy cái nào nha, tại vì ngày lễ còn kèm theo…

2. Deadline

Mình nghĩ anh em creative ai cũng có vài ý tưởng cá nhân chứ không phải không. Điều làm cho những đốm lửa đó không thấy được ánh sáng là sự thiếu vắng của thiên sứ sáng tạo mang tên Hạn Chết. Nhiều người nói dự án của mình làm họ hứng quá nên sẽ quyết chí cho ý tưởng của họ ra lò. Một anh creative mê âm nhạc đã thề với mình là sẽ quay lại với mấy cái demo dang dở của ảnh. Hai năm sau, mình ngồi khoe một dự án khác, ảnh cũng thấy cực kì hứng và nói là em biết không, anh còn mấy cái demo dở dang, lần này anh sẽ… Hai năm, đủ lâu để anh quên béng là đã nói ước mơ này với mình rồi, đủ nhanh để một số nghệ sĩ indie ra thêm một album.

Bạn cứ thử đối diện với deadline của dự án cá nhân một lần để có cái nhìn khác về deadline trong công việc. Cái chữ ấy gần như là “thương hiệu” của ngành MarCom vì lượng content chế, chọc, chửi của anh em ngành hơi bị nhiều. Ngành nào chẳng có deadline nhưng tụi mình là dân có nghề nên rên đặc sắc quá, thế là ấn tượng mạnh. Bạn cứ hụt deadline của ngày lễ một lần rồi sẽ có cảm giác tiếc nuối tự trong lòng, chả cần cô account nào la ó. Chỉ vì bạn chần chừ mà phải đợi cả năm nữa. Bạn sẽ thấy giá trị tích cực của deadline. Sáng tạo là có ý tưởng, bản lĩnh sáng tạo là vượt qua sức ì để đưa nó ra thế giới.

Không chỉ sắp xếp mọi thứ để bản thân hoàn thành ý tưởng trước thời hạn mà bạn còn phải chạy theo đồng đội nữa kìa. Việc này không đơn giản vì creative vốn không quen sòng phẳng với thời gian. Mình là copywriter nên luôn cần phối hợp với ít nhất là một designer nữa, chí ít cũng là ở vai trò tư vấn. Vài lần dí mà bạn ấy không chạy hay thậm chí là bị “thái độ” lại, bạn sẽ thấy thương những người từng vắt giò lên cổ để dí mình.

Điều cuối cùng về ý thức deadline, nó giúp bạn làm quen với kĩ năng quản lý thời gian, điều rất cần nếu một ngày bạn quyết chí đi theo con đường sáng tạo độc lập (giống mình). Mách nhỏ thôi nhé, nếu bạn làm một ý tưởng xinh xinh cho ngày Tết thì deadline luôn phải sớm hơn 10 ngày. Hai dự án vừa rồi mình in bằng máy chùa thì không sao, dự án Quần Long Bách Hỷ (mà mình sắp nói trong bài tới) cần phải ra tiệm in. Còn 3 ngày nữa là đến Tết nên các anh thợ đều rất lười, làm dối dối cho có, in sai thì cũng dùng dằng lắm mới in lại, thậm chí từ chối luôn yêu cầu dán màng của mình vì “đứa làm cái này về quê tuần trước rồi em, không ai làm hết!”. Một góc nhìn khác, deadline dù vô lý thì nó cũng có lý, bạn chưa thấy thôi. Deadline mình tự đặt ra đây nè mà còn không rượt nổi.

Ngày lễ vốn thường “một màu”, ai ai cũng ra rả mấy câu văn mẫu nên đó là cơ hội để người làm sáng tạo nghịch phá một cái gì đó hay kể câu chuyện của riêng mình. Ngữ cảnh đã rõ ràng, cảm xúc của số đông thì cũng hườm hườm biết (trừ mấy ngày chuyên biệt quá thôi), bạn sẽ dễ hình dung về cái khung mà mình sắp vui chơi.

Và nhớ là, nếu phải tự nói với lòng là thôi để lần sau, năm sau làm vậy, gấp quá… thì bạn sẽ dễ hứa lèo với chính mình lắm đó nha.